GÜNEŞ'TE ŞİDDETLİ PATLAMALAR: KUZEY IŞIKLARI TÜRKİYE'DEN GÖRÜLEBİLİR, İLETİŞİM SİSTEMLERİNDE AKSAMALAR YAŞANABİLİR

Güneş'te yaşanan şiddetli patlamalar, son günlerde uzay hava durumunu yeniden gündeme taşıdı. 14 Mayıs 2025 sabahı Güneş'in doğu yüzeyinde meydana gelen X2.7 sınıfı güçlü bir patlama, Dünya'nın gündüz tarafında kısa süreli radyo kesintilerine neden oldu. Aynı gün içerisinde daha düşük şiddetli M sınıfı dört ayrı patlama daha kayıtlara geçti. Son olarak, 31 Mayıs 2025 tarihinde Güneş'te bir patlamanın daha yaşandığı öne sürüldü. Uzmanlar, Güneş yüzeyindeki aktif bölgelerin hâlâ hareketli olduğunu ve önümüzdeki günlerde yeni patlamaların da meydana gelebileceğini belirtiyor. Uzay hava durumu izleme merkezleri, yaşanan patlamaların ardından Dünya'ya yönelen koronal kütle atımı (CME) ihtimaline dikkat çekerek, önümüzdeki 24-48 saat içinde özellikle kuzey yarımkürede Güneş fırtınası etkilerinin hissedilebileceğini açıkladı. Bu kapsamda Türkiye dahil birçok bölgede kısa süreli iletişim aksamaları yaşanabileceği uyarısı yapıldı. Radyo ve telsiz sistemlerinde geçici kesintiler, internet bağlantılarında yavaşlama ve uydularda sinyal bozulmaları bekleniyor. Elektrik şebekelerinde ise yer yer dengesizlikler oluşabileceği ifade ediliyor. Öte yandan bilim insanları, Güneş fırtınasının etkisiyle Türkiye'den de nadiren görülebilen kutup ışıklarının, özellikle Trakya, Karadeniz ve Doğu Anadolu'nun kuzeyinden gözlemlenebileceğini belirtti. Aurora Borealis (Kuzey Işıkları) adı verilen bu doğa olayı, genellikle kutup bölgelerinde görülse de şiddetli Güneş fırtınaları sırasında daha güney enlemlerde de ortaya çıkabiliyor. Güneş patlamaları, Güneş’in atmosferi olan gaz yuvarında (korona) meydana gelen yüksek enerjili patlamalar olarak tanımlanıyor. Bu patlamalar sırasında Güneş’ten kopan radyasyon ve yüklü parçacıklar, uzayda büyük bir hızla yayılarak Dünya'nın manyetik alanıyla çarpışabiliyor. Sonuç olarak, iletişim ve navigasyon sistemleri, elektrik altyapısı ve uydular üzerinde etkili olabiliyor. Uzmanlar, vatandaşların gelişmeleri yetkili kurumlardan takip etmelerini ve özellikle enerji ve iletişim altyapısında görevli kuruluşların gerekli önlemleri almasını öneriyor. Gökbilim meraklıları ise hava koşulları elverdiği takdirde gece saatlerinde gökyüzünü izleyerek bu nadir doğa olayına tanıklık edebilir.